سامانه اطلاعات مکانی
سیستم اطلاعاتی جغرافیایی GIS (Geographic information system)
آب به عنوان مهمترین منبع حیات محسوب شده و اهمیت بسزایی در چرخه زیست انسان وسایر موجودات برخوردار است . این امر در حالیست که مسئله تامین آب مورد نیاز و ارائه خدمات آبرسانی به شهروندان ،ِیک مشکل اساسی در اغلب شهرها و خصوصاٌ شهرهای بزرگ ،محسوب میشود . محدودیت منابع آب موجود از یک طرف و تقاضای روزافزون جهت تامین آب مصرفی و دفع بهداشتی فاضلاب و توسعه و رشد شهرها از طرف دیگر،لزوم به خدمت گیری یک تفکر سیستمی ،جامع و بهینه در زمینه مدیریت بهینه منابع و توسعه خدمات آبرسانی و دفع فاضلاب را روز به روز آشکارتر و با اهمیت تر می سازد . بدیهی است که به منظور دستیابی به این اهداف ناگزیر به استفاده ازپیشرفته ترین روشهای نوین علمی و فنی در مدیریت بهینه منابع آب می باشیم .
در سالهای اخیر، GIS در کشور ما نیز همچون سایر موضوعات، جایگاه خاصی احراز کرده و در پشتیبانی از تصمیمگیریها بازده بالایی از خود نشان داده است. نمایش نزدیکترین فاصله بین مناطق شهری، توزیع مناسب خدمات و تحلیل مناسبتهای مکانی، مدلسازی فرسایش خاک، تعیین قابلیتهای اراضی، مدلسازی آلودگی آب و هوا، مدلسازی و ایجاد پایگاههای اطلاعاتی در مورد شبکههای تأسیسات شهری از جمله امکانات متعارف GIS هستند که تاکنون مورد استفاده کاربران، برنامهریزان و تصمیمگیران شهری و منابع طبیعی کشور واقع شدهاند. این ابزار در حال حاضر مورد استفاده ارگانها و سازمانهای مختلف مانند وزارت جهادسازندگی، نیرو، کشاورزی، شهرداری، و… میباشد و دامنه کاربردهای آن در حال افزایش میباشد. یکی از صنایع مهم که در کشورفعال است، صنعت آب و فاضلاب میباشد که روز به روز در زمینههای آب و مخصوصاً فاضلاب پیشرفت مینماید برای دستیابی به اطلاعات مربوط به شبکهها و خدماتدهی بهتر در شرکتهای آب و فاضلاب و به روز نمودن اطلاعات موجود میتوان از سیستم GIS استفاده نمود، کاربردهایی را که در صنعت آب و فاضلاب میتوان به آنها اشاره نمود عبارتند از :
- معاونت امور مشترکین
- معاونت بهرهبرداری
- معاونت مهندسی و توسعه
- معاونت برنامهریزی و بهبود مدیریت
- معاونت مالی و پشتیبانی
که به بررسی سه مورد از آنها میپردازیم.
۱- معاونت مهندسی و توسعه
- استفاده از اطلاعات و آمار فنی جهت طراحی اجزاء مختلف طرحهای آبرسانی و فاضلاب
- استفاده از وضعیت موجود شبکه جهت طرحهای اصلاح و بازسازی شبکه
- تهیه نقشه بصورت مکانیزه از تأسیسات بعنوان قسمتی از سیستم مدیریت تعمیر و نگهداری و برنامهریزی جهت اصلاح سیستم نگهداری اطلاعات بصورت رقومی و سهولت به روز کردن اطلاعات
- آمادگی در برابر حوادث و برنامهریزی جهت انجام عکسالعمل سریع در شرایط فوقالعاده
- پیشبینی نیازهای آتی و برنامهریزی در رابطه با توسعه سیستم
- مدلسازی هیدرولیکی سیستم جهت برنامهریزی، طراحی، اصلاح و بهرهبرداری از سیستم و آموزش نیروهای بهرهبردار
- تهیه بانک اطلاعاتی مربوط به نقاط کنترل (Benchmarks) موجود در هر شهر استان بصورت کامپیوتری، به همراه شناسنامه موقعیت مکانی این نقاط بصورت توصیفی و گرافیکی
- برنامهریزی توسعه شبکه (ورود اطلاعات خطوط اجراء نشده، در حال اجراء و یا …)
- گزارش از وضعیت پروژههای در حال اجرا و میزان پیشرفت آنها (ارتباط با MSP )
- بررسی اثر توسعه شبکه در شبکه موجود، قبل از توسعه آن (از نظر فشار یا کلر شبکه )
- گزارش از پیشرفت کارها (در مورد رشد، لولهگذاری و… )
- پشتیبانی مشترکین برای زمان، مکان و چگونگی نصب انشعاب ساختمان، تغییرات کاربری ساختمان (جهت آمارگیری)، تعداد واحدها و تغییرات تعداد واحدها، تفکیک املاک، تغییر نامها و بهینهسازی مسیرهای قرائت کنتور
- کوتاهسازی زمان قرائت
- تجزیه وتحلیل شبکه در جهت تنظیم آب ورودی وجلوگیری از قطعی آب
۲- معاونت برنامهریزی و بهبود مدیریت
- ایجاد سیستمهای مدیریت اطلاعات (MIS) برای برنامهریزیهای کوتاه، متوسط و بلند مدت شرکت
- کاربرد در طرحهای تحقیقاتی برای بهبود بهرهوری سیستم
- ایجاد یک سیستم مکانیزه جهت ذخیرهسازی اطلاعات
- کمک به آموزش پرسنل در رابطه با روشهای بهبود اخذ، مدیریت و کاربرد اطلاعات بصورتهای فنی، گرافیکی و رقومی
- بسترسازی و کمک به برقراری سیستم ISO
- محاسبه نسبتهای کلی شرکت بصورت ماهیانه، سهماهه و سالیانه مانند:
- درصد توسعه شبکه به افزایش مشترکین آب و فاضلاب
- نسبت ضایعات به مشترکین در مناطق مختلف
- نسبت طول شبکه فعلی به طول شبکه مورد نیاز
۳- معاونت مالی و پشتیبانی
- ارائه لیست ۱۵ روزه یا یک ماهه وصولیهای آببها
- ارائه لیست بدهیهای معوقه آببها جهت اخذ بدهیهای مربوطه
- اعلام هزینهها به تفکیک کد GIS بخشهای مختلف تأسیسات، جهت شناسایی مکانهایی که دارای هزینههای سنگین تعمیرات و اتفاقات و …. میباشند.
- امکان تهیه لیست اقلام مورد نیاز مطابق برنامههای زمانبندی تعمیرات تأسیسات و اتفاقات، کارهای اجرایی، اصلاح و توسعه ابنیه و انشعابات و …
- ذخیرهسازی مشخصات و پراکندگی سنی پرسنل به تفکیک جنسیت، مدرک تحصیلی
- بررسی وضعیت هزینه توسعه
- برنامهریزی بودجه توسعه
- بررسی وضعیت هزینه واحدهای نگهدارنده شبکه
- نظارت بر انبارها
- ارائه لیست تجهیزات موجود در انبارها
نمونه ای از اطلاعات ثبت شده در نرم افزار سامانه اطلاعات مکانی | ||
---|---|---|
![]() |
خطوط انتقال و شبکه توزیع آب شهر کرمانشاه | ۵۱.۵KB |
![]() |
شبکه جمع آوری فاضلاب | ۵۶.۶KB |
![]() |
مشترکین | ۶۰.۵KB |
![]() |
منهول های فاضلاب | ۵۱.۵KB |
![]() |
منابع تامین آب شهر کرمانشاه | ۵.۱۱KB |
![]() |
نقشه املاک منطقه ۳ شهر کرمانشاه | ۵۷.۶KB |
در تاریخ: ۱۳۹۸/۱۰/۰۷